Onderhoud van slaapzakken
Moderne slaapzakken met hoge prestaties maken gebruik van geavanceerde materialen en verfijnde constructies om maximale isolatie en comfort te bieden met minimaal gewicht en pakvolume. Goed onderhoud zorgt ervoor dat je de beste prestaties blijft krijgen. Iedere ervaren buitensporter weet dat goede slaap essentieel is tijdens meerdaagse tochten – je moet warm, uitgerust en klaar voor de volgende etappe wakker worden. Daarom loont het om te investeren in een slaapzak en mat van hoge kwaliteit – en is het minstens zo belangrijk om er goed voor te zorgen. De volgende richtlijnen helpen je de levensduur en warmteprestatie van je uitrusting te verlengen.
Onderweg
Vocht is de grootste vijand van isolatie.
Lucht je slaapzak zo vroeg mogelijk op de dag om vocht van zweet en condens te verwijderen, want dit vermindert geleidelijk de warmte en kan de stoffen op termijn aantasten.
Stop de slaapzak bij het inpakken altijd in de compressiezak in plaats van hem op te vouwen of op te rollen. Stuffen beschermt het loft en voorkomt herhaalde belasting op dezelfde stukken stof, en maakt het bovendien makkelijker om de zak later weer uit te pakken. Haal ’s avonds na het opzetten van je kamp de slaapzak vroeg uit de compressiezak zodat hij de tijd heeft om zijn loft terug te krijgen.
Dons herstelt snel van compressie, terwijl sommige synthetische vullingen meer tijd nodig hebben om volledig uit te zetten en een isolerende laag warme, ingesloten lucht te vormen. Gebruik altijd een geschikt slaapmatje onder je slaapzak om je te isoleren van koude grond en om de buitentijk te beschermen tegen slijtage of vuil.
Een liner is een effectieve manier om de binnenkant schoon te houden en kan wat extra warmte toevoegen. Liners zijn eenvoudig te wassen en te drogen in het veld en kunnen op warme nachten ook los worden gebruikt.
Luchtning
Dagelijks luchten is een van de eenvoudigste en meest doeltreffende gewoonten. Frisse lucht verwijdert vocht dat anders de warmte vermindert, slijtage versnelt en schimmel- en bacteriegroei bevordert. Zelfs een korte luchtsessie maakt een merkbaar verschil tijdens meerdaagse tochten.
Reiniging
Oppervlakkig vuil kan worden verwijderd met warm water en een zachte doek, maar na langere gebruiksperioden - doorgaans veertig tot vijftig nachten - herstelt een volledige wasbeurt zowel het loft als de hygiëne. Chemisch reinigen wordt nooit aanbevolen voor slaapzakken, omdat oplosmiddelen zowel de buitentijk als de isolatie kunnen beschadigen.
Machinaal wassen
Als je geen gespecialiseerde slaapzakreiniger hebt, gebruik dan een mild vloeibaar wasmiddel en verminder de hoeveelheid tot ongeveer een derde van een normale dosering. Gebruik absoluut geen wasverzachter. Was de slaapzak in een voldoende grote voorlader; een trommel van 7 kg werkt meestal het best omdat de isolatie vrij kan bewegen. Tenzij de fabrikant anders aangeeft, gebruik je een fijnwasprogramma op ongeveer 30 °C. Spoel herhaaldelijk totdat alle wasmiddelresten verdwenen zijn en centrifugeer slechts kort. Til de natte slaapzak voorzichtig op zonder te trekken, want natte isolatie - vooral dons - wordt zwaar en kan naden of interne schotten belasten.
Handwas
Een handwas in een badkuip gevuld met lauw water is net zo effectief. Gebruik een vloeibaar wasmiddel dat geschikt is voor slaapzakken, sluit alle ritsen en dompel de zak volledig onder. Laat hem ongeveer een uur weken en druk af en toe zachtjes op de zak om vuil los te maken. Spoel meerdere keren met schoon water tot alle zeep verdwenen is. Wring of draai een slaapzak nooit, want dit kan de vezels en interne constructie beschadigen. Om de natte slaapzak naar de droogruimte te verplaatsen, ondersteun je het gewicht door hem in een wasmand of een vergelijkbare bak te leggen.
Synthetische slaapzakken drogen
Zorg ervoor dat de rits volledig gesloten is en droog de slaapzak bij voorkeur in een wasdroger op lage temperatuur, 30–40 °C. Heb je geen droger, leg de slaapzak dan over een droogrek en laat hem aan de lucht drogen, binnen of in de schaduw. Luchtdrogen duurt doorgaans ongeveer vierentwintig uur. De slaapzak moet volledig droog zijn voordat je hem opbergt om schimmel, geurvorming en verlies van isolatie te voorkomen.
Donzen slaapzakken drogen
Donzen slaapzakken drogen het best in een grote wasdroger op lage temperatuur, bij voorkeur rond 30 °C. Voeg een paar droogballen, schone tennisballen of een lichte schoen toe om natte klonten te breken en een gelijkmatig herstel van het loft te stimuleren. Als je ervoor kiest om aan de lucht te drogen, leg de slaapzak dan plat op een droogrek in plaats van hem op te hangen, omdat nat dons zich kan ophopen en de schotten kan belasten. Tijdens het drogen kun je elke dertig minuten voorzichtig klonten losmaken en de zak af en toe opschudden. Volledig drogen kan meerdere dagen duren, en het is essentieel dat de slaapzak volledig droog is voordat hij wordt opgeborgen.
Snelle checklist
- Lucht de slaapzak na elk gebruik om vocht te verwijderen en het loft te behouden
- Gebruik een liner en een geschikt slaapmatje om de zak schoon te houden en de isolatie te verbeteren
- Was de slaapzak alleen indien nodig en volg altijd de instructies van de fabrikant
- Gebruik milde wasmiddelen, fijne wasprogramma’s en vermijd wasverzachters
- Spoel grondig en zorg dat de zak volledig droog is voordat je hem inpakt of opbergt
- Droog dons- en synthetische slaapzakken zorgvuldig op lage temperatuur, met droogballen in de droger
- Berg de slaapzak na de tocht losjes op in een grote opbergzak — nooit langdurig gecomprimeerd
